Czy pracodawca może skrócić urlop?

Urlop wypoczynkowy a prawo

W przepisach polskiego prawa znaleźć można wiele zapisów dotyczących prawa pracownika do urlopu wypoczynkowego. Przepisy mówiące o prawie do urlopu znaleźć można w następujących aktach prawnych:

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – art. 66 ust. 2:

,,Pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów; maksymalne normy czasu pracy określa ustawa.”

• Kodeks Pracy – art. 14:

,,Pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych.”

• Kodeks Pracy – art. 152:

,,§ 1. Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, zwanego dalej „urlopem”.

• 2. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu.”

Kto ustala termin urlopu?

Terminy urlopów mogą być przydzielane na dwa sposoby – pierwszy z nich to udzielanie urlopu przez pracodawcę zgodnie z planem urlopów, a drugi to udzielanie urlopu na podstawie indywidualnych rozmów i uzgodnień z pracownikiem. Raz ustalonej i zatwierdzonej daty początku i końca urlopu nie można swobodnie zmieniać. Niejeden adwokat powie jednak, że nie jest to całkowicie niemożliwe. Aby mogło to nastąpić muszą wystąpić specjalne okoliczności. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy to pracownik chce zmienić termin, jak i sytuacji, gdy chce to zrobić pracodawca.

Zmiana terminu przez pracownika

Zdarzyć się może, że zmiany terminu urlopu pragnie dokonać sam pracownik. Swoją prośbę musi on wówczas przedstawić w formie wniosku. Ten zaś zawierać powinien argumenty uzasadniające potrzebę takiej zmiany. W prawie nie ma zamkniętego katalogu przyczyn, z powodu których pracownik może zmienić termin urlopu. Co do zasady jednak, chęć ta powinna być uzasadniona ważnymi przyczynami, np.:

• brakiem urlopu partnera lub małżonka pracownika w tym samym czasie,
• koniecznością opieki nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny,
• klęska żywiołowa uniemożliwiająca skorzystanie z urlopu,
• inna sytuacja losowa uniemożliwiająca wyjazd na urlop.

Zgoda na przesunięcie urlopu zależy od decyzji pracodawcy. Niemal każdy adwokat podkreśla jednak, że z reguły pracodawcy decydują się przychylić do prośby pracownika. Dzieje się tak nawet jeżeli chęć przesunięcia urlopu wynika z mniej ważnej decyzji. Kluczowe jest to czy taka sytuacja nie będzie kolidowała z planami biznesowymi firmy lub urlopem innego zatrudnionego.

Zmiana terminu przez pracodawcę

Również pracodawca ma prawo do zmiany terminu urlopu pracownika. Może to zrobić wtedy, gdy nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. Chodzi o przypadek, gdy pojawiają się nowe okoliczności, których wcześniej nie dało się przewidzieć, a pracownik przebywający na urlopie jako jedyny posiada umiejętności potrzebne do wykonania pracy.

Pracodawca może również dokonać skrócenia urlopu pracownika. Dzieje się to wtedy, gdy pracownik jest już na urlopie i pracodawca musi przerwać mu wypoczynek i odwołać go z urlopu.

Podstawą prawną jest do tego art. 167 § 1 Kodeksu Pracy:

,,Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu.”

Tutaj również przepisy nie precyzują katalogu przyczyn, w których pracodawca ma prawo odwołania z urlopu swojego pracownika. Każdy adwokat powie jednak, że tak jak zostało to określone w przepisie – przyczyną muszą być ,,okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu”.

W przypadku skrócenia pracownikowi urlopu pracodawca ma obowiązek pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu. Mowa tu o koszcie powrotu do miejsca wykonywania pracy oraz o kosztach bezpośrednio związanych z odwołaniem, czyli np. za niewykorzystane, a zapłacone dni. Wyraźnie mówi o tym art. 167 § 2 Kodeksu Pracy:

,,Pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu.”

Komentarze