LEGIONOWSKI. Co działo się w Legionowie przez 100 lat – [Część III]

Kalendarium Legionowa i powiatu Legionowskiego:

1946

● 12 października – w Chotomowie ks. kardynał August Hlond poświęcił odbudowany ze zniszczeń wojennych budynek sierocińca.
● Jesień – do Nieporętu przybyła „Misja Angielska”, grupa brytyjskich wolontariuszy świadcząca pomoc żywnościową i medyczną miejscowej ludności.

1947

● 17 marca – w Legionowie odbyła się ostatnia defilada polskich ułanów, w której wzięła udział 1. Warszawska Dywizja Kawalerii stacjonująca w tutejszych koszarach.
● 10 listopada – Gminna Rada Narodowa zadecydowała o przekazaniu gmachu kościoła starokatolickiego duszpasterstwu wojskowemu garnizonu Legionowo. Tworzeniem parafii wojskowej zajął się kapelana 1 Warszawskiej Dywizji Piechoty ks. mjr Jan Mrugacz.
● 16 grudnia – w Zegrzu oddano do użytku odbudowany ze zniszczeń wojennych most przez Narew.

1948

● Do Legionowa przeniesiono z Łodzi Centrum Wyszkolenia Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, które z czasem przekształcono w Wyższą Szkołę Oficerską Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
● 5 września – Serock odwiedził słynny malarz Pablo Picasso przebywający w Polsce na wrocławskim Międzynarodowym Kongresie Intelektualistów w Obronie Pokoju.

1949

● 1 września – w Legionowie uruchomiono Warsztat Remontowy Spadochronów, który po licznych zmianach organizacyjnych dał początek Zakładom Sprzętu Technicznego i turystycznego „Aviotex”.

Kościół w Jabłonnie, 1950 r.
Fot: Muzeum Historyczne w Legionowie

1951

● 5 maja – na mocy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z gminy Jabłonna wyłączono 12 gromad wiejskich w całości i 2 częściowo w celu przyłączenia ich do miasta stołecznego Warszawy.

1952

● W Legionowie zaczęło działać kino „Mazowsze”.
● 3 maja – na mocy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów Józefa Cyrankiewicza gminie Legionowo nadano prawa miejskie i włączono do niego dwie sąsiednie gromady – Bukowiec i Łajski–Grudzie. Tego samego dnia powstał powiat z siedzibą władz w Nowym Dworze Mazowieckim, pierwotnie w jego skład weszły miasta: Legionowo, Nowy Dwór Mazowiecki, Serock, Zakroczym oraz gminy wiejskie: Cząstków, Czosnów, Jabłonna, Janówek, Kampinos, Kazuń, Leoncin, Łomianki, Modlin, Nieporęt, Pomiechówek, Serock, Skrzeszew, Zegrze.

1953

● Marzec – opiekę nad odbudowanym ze zniszczeń wojennych pałacem w Jabłonnie przejęła Polska Akademia Nauk, która zorganizowała w nim ośrodek konferencyjno–wypoczynkowy.

1954

● 29 września – w związku z reformą podziału administracyjnego wsi zlikwidowana została gmina Zegrze, kolejne reformy administracji nie przywróciły jej do istnienia.

1956

● W Legionowie zaprojektowano pierwszy polski namiot turystyczny. Łącznie w legionowskich zakładach produkowano do początku lat 90. ponad 300 typów namiotów.
● Styczeń – w Zegrzu Oficerska Szkoła Łączności Radiowej została przemianowana na Oficerską Szkołę Łączności.
● 1 lutego – zlikwidowano kolejkę wąskotorową na trasie Jabłonna – Most Kierbedzia, w jej miejsce wprowadzono połączenie autobusowe linią 133 łączącą Jabłonnę z Żeraniem FSO.

1957

● 17 czerwca – pod Stanisławowem Pierwszym odsłonięto głaz pamiątkowy upamiętniający śmierć podchorążych „Alfy” i „Skiby” w potyczce z Niemcami w 1943 r.
● 21 lipca – ks. prymas kardynał Stefan Wyszyński dokonał konsekracji dzwonów dla kościoła w Jabłonnie odlanych przez Emila Kozłowskiego we Wrocławiu.

Wejście do Państwowego Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Konopnickiej w Legionowie przy ul. Kopernika. Koniec roku szkolnego, 8 VI 1957 r.
Fot: Muzeum Historyczne w Legionowie

1959

● W Legionowie założono Spółdzielnię Mieszkaniową Lokatorsko–Własnościową.
● Pałac w Zegrzu został przekazany przez władze wojskowe w dzierżawę Polskiej Agencji Prasowej, która urządziła tu Centrum Nadawczo–Odbiorcze.

1960

● W pałacu w Jadwisinie utworzono ośrodek wypoczynkowy Urzędu Rady Ministrów.
● 26 marca – wmurowano kamień węgielny pod budowę nowej szkoły w Białobrzegach.
1961
● 29 października – w Chotomowie odsłonięto pomnik Bohaterów Walk o Niepodległość Polski 1939–1945.

1962

● W Legionowie przy ul. Mickiewicza uruchomiono Izbę Porodową, której kierowniczką została Henryka Jaśkowska–Romanowska. Porodówka ta działała do 1991 r.
● 12 sierpnia – konsekracji nowego kościoła w Wieliszewie dokonał ks. prymas kardynał Stefan Wyszyński.

1963

● 13 marca – zarządzeniem Ministra Oświaty zostało powołane do życia Technikum Hydrologiczno–Meteorologiczne w Dębem.
● 22 lipca – uruchomienie Elektrowni Wodnej Dębe zlokalizowanej na stopniu wodnym piętrzącym wodę w Jeziorze Zegrzyńskim. Był to pierwszy obiekt tego typu zbudowany na rzece nizinnej.

1964

● Ruszyła budowa osiedla „Batory”, pierwszego osiedla mieszkaniowego w Legionowie, docelowo przeznaczonego dla 2,5 tysiąca osób.
● 22 lipca – oficjalne otwarcie stadionu w Legionowie, w trakcie którego rozegrano mecz towarzyski piłki nożnej „Legionovia” – „Świt” Nowy Dwór Mazowicki zakończony wynikiem 3:2.

Dworzec kolejowy w Legionowie, ok. 1965 r.
Fot. Muzeum Historyczne w Legionowie
Fot: Muzeum Historyczne w Legionowie

1966

● Przekształcenie Rynku w Legionowie w park miejski.

1967

● W Zegrzu Oficerską Szkołę Łączności przekształcono w Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Łączności.

1968

● 9 czerwca – z okazji trzechsetnej rocznicy powstania parafii ks. prymas kardynał Stefan Wyszyński odwiedził Nieporęt.
● Listopad – w Legionowie oddano do użytku wiadukt nad torami kolejowymi. Była to jedna z pierwszych w Polsce konstrukcji tego typu wykonana z prefabrykatów.

1972

● 27 maja – elektryfikacja linii kolejowej Warszawa–Praga – Legionowo – Wieliszew –Zegrze/Tłuszcz.
● 22–29 grudnia – elektryfikacja linii kolejowej Warszawa–Gdańska – Legionowo – Nasielsk.

Legionowo, siatkarze „Legionovii” na boisku „przy baraku” w okolicach ulicy Batorego.

1973

● Zakończenie budowy poczty przy ul. Jagiellońskiej w Legionowie.

1974

● Uruchomiono tzw. „Fabrykę Domów” Mazowickiego Kombinatu Budowlanego w Łajskach i rozpoczęto budowę osiedla „Jagiellońska”, pierwszego osiedla z wielkiej płyty w Legionowie.

1977

● 16 września – spłonął dwór Jerzego Szaniawskiego w Zegrzynku.

1978

● Wybudowano pierwsze bloki z wielkiej płyty Osiedla Piaski w Legionowie.

1979

● 26 maja – w lokalu Spółdzielni Mieszkaniowej w Legionowie przy ulicy Jagiellońskiej 11 odbyło się zebranie założycielskie Towarzystwa Przyjaciół Legionowa.
● Listopad – uruchomiono linię autobusową nr 212 łączącą Jabłonnę z Fabryką Domów w Łajskach.

1980

● 17 czerwca – Miejska Rada Narodowa w Legionowie uchwaliła jako obowiązujący herb Legionowa wg projektu Jacka Kaługowskiego, zwycięzcy wcześniej ogłoszonego konkursu plastycznego.
● 21 sierpnia – podczas zebrania Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR w Mazowieckim Kombinacie Budowlanym w Legionowie doszło do wystąpienia robotników z postulatami zmiany jakości życia. Wkrótce w zakładzie ogłoszono strajk solidarnościowy ze strajkującymi w Gdańsku.
● 30 grudnia – oficjalne ogłoszenie powstania Międzyzakładowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność” w Legionowie.

Kościół św. Ducha tzw. „na górce” parafii św. Jana Kantego w Legionowie. Ostatnie dni przed rozbiórką w 1981 r.

1981

● Styczeń – przedłużenie linii autobusowej 203 łączącej Żerań FSO z Jabłonną do pętli przy ul. Mickiewicza w Legionowie.
● 17 grudnia – w odpowiedzi na wprowadzenie stanu wojennego ks. Józef Schabowski, proboszcz parafii św. Jana Kantego, odprawił w kościele „na górce” pierwszą Mszę za Ojczyznę.

1982

● W parafii św. Jana Kantego w Legionowie powstał punkt informacyjny dla rodzin osób aresztowanych i represjonowanych w wyniku wprowadzenia stanu wojennego.
● kwiecień – w Warszawie powstało podziemne Radio „Solidarność”, jego audycje były również nadawane w Legionowie z kaset magnetofonowych przy pomocy radiostacji własnej konstrukcji, które pozwalały wchodzić na pasmo stacji radiowo–telewizyjnych i zagłuszały swoim sygnałem ich audycje.
● maj – rozpoczęła działalność tajna drukarnia „Solidarności” w Legionowie uruchomiona przez Pawła Kozerę. Przez kilka lat w drukarni powstawały ulotki, plakaty, nalepki, pocztówki, znaczki poczty podziemnej.

Ulotka Radia „Solidarność” rozrzucana na terenie Legionowa, 22 XI 1984 r.

1983

● 28 czerwca– wyprodukowany w zakładach „Aviotex” w Legionowie balon SP–BZO „Polonez” wystartował z Paryża do zwycięskiego lotu w zawodach o puchar Gordona Bennetta (załoga: Stefan Makné i Ireneusz Cieślak).

1984

● 23 czerwca – na granicy Chotomowa i Legionowa–Przystanku nastąpiło oficjalne odsłonięcie pomnika upamiętniającego miejsce śmierci dowódcy por. Stefana Krasińskiego „Kacpra” podczas walk powstania warszawskiego 3 sierpnia 1944 r.

1985

● 19 października – legionowska „Solidarność” zorganizowała w podziemiach nowego kościoła „na górce” wystawę poświęconą ks. Jerzemu Popiełuszce.

1986

● 11 stycznia – zaczęły kursować autobusy linii 723 łączącej Legionowo z Żeraniem FSO, a od marca tego samego roku również z placem Leńskiego (obecnie Hallera) na Pradze Północ.
● 7 czerwca – poświęcenie nowego kościoła w parafii św. Jana Kantego przez ks. prymasa kardynała Józefa Glempa.

1987

● 10–11 stycznia – w Ośrodku Budowlanych w Ryni odbył się pierwszy zjazd koleżeński z okazji 30. rocznicy matury w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Konopnickiej w Legionowie.
● 16 grudnia – Szef Urzędu Rady Ministrów wydał rozporządzenie, na którego mocy Legionowo znalazło się na liście miast prezydenckich.
● 17 grudnia – w granice Legionowa włączono część wsi Łajski, w której znajdowała się tzw. dzielnica przemysłowa z Osiedlem Młodych.

1988

● 15 października – w wyniku wyborów przeprowadzonych na wrześniowej sesji Rady Narodowej Kazimierz Kurnicki otrzymał nominację na pierwszego w dziejach prezydenta Legionowa.

Legionowo, bloki przy ulicy Sobieskiego, lata 80. XX w.

1989

● 16 kwietnia – odbyło się zebranie założycielskie Tymczasowego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Legionowie, którego głównym zadaniem był współudział w kampanii wyborczej do Sejmu i Senatu w dniu 6 czerwca 1989 r.

Opracował: Rafał Degiel

CZĘŚĆ I
CZĘŚĆ II
CZĘŚĆ IV

Komentarze