Słowniczek alpinisty: czekany. Czym są i jak z nich korzystać?

Jakie są rodzaje czekanów?

Czekan to specjalistyczne narzędzie, z którego korzystają alpiniści. Składa się z trzech podstawowych elementów, takich jak:

• stylisko – trzonek, który może być prosty lub zakrzywiony.
• Głowica – z ostrzem, czyli dziobem i łopatką lub młotkiem.
• Końcówka – zwana kolcem lub grotem. Umożliwia wbijanie czekana w śnieg lub lód.

Czekany różnią się budową i wagą, w zależności od przeznaczenia. Czekany turystyczne są lżejsze i dłuższe. Z kolei czekany techniczne, używane np. do wspinaczek lodowych, są cięższe i krótsze. Z uwagi na przeznaczenie czekany dzielimy na:

• turystyczne – nadają się do poruszania po zaśnieżonych zboczach i turystyki wysokogórskiej. Można komfortowo podpierać się nimi podczas marszu.
• Wspinaczkowe – używa się ich w trudnych warunkach wspinaczki lodowej. Mają nieco agresywny kształt, ale ergonomiczną rączkę.
• Skitouringowe – wykorzystywane podczas jazdy na nartach skiturowych. Nie mogą utrudniać poruszania się, więc powinny być możliwie krótkie i lekkie.

Jak korzystać z czekana?

Prawidłowe posługiwanie się czekanem to klucz dla zachowania bezpieczeństwa podczas poruszania się po zaśnieżonym i stromym terenie. W takich warunkach czekan służy do podpierana się. Aby zachować równowagę i stabilność, czekan trzyma się najczęściej za głowicę, ostrzem do przodu. Stylisko musi być wbijane w zbocze.

Jedną z najważniejszych umiejętności jest hamowanie upadku. Gdyby zdarzył się poślizg, trzeba błyskawicznie obrócić się na brzuch i wbić czekana w śnieg lub lód. Należy docisnąć go całym ciałem, aby nie zsunąć się w przepaść.

W trudnych warunkach górskich czekan można wbijać w lód lub podciągać się na nim. Czasem używa się nawet dwóch czekanów technicznych, po jednym na dłoń. Dzięki temu wspinaczka po np. pionowej ścianie lodowej jest stabilniejsza.

Odpowiedni czekan – jak go dobrać?

Wybór czekana zależy od rodzaju aktywności górskiej. Wspinasz się po górach? Kluczowy będzie kształt i waga styliska, co pozwoli precyzyjnie operować czekanem. Zajmujesz się turystyką górską? Wybierz dłuższy model, który przy trzymaniu za głowicę sięga od kostki do kolana.

Zwróć też uwagę na materiały. Lekkie, jednak mniej trwałe są styliska aluminiowe. Większą wytrzymałość zapewniają stalowe styliska – są jednak cięższe. Doskonale, gdy czekan ma uchwyt z gumową nakładką antypoślizgową. Zwróć też uwagę, czy narzędzie można zamocować do smyczy lub pętli nadgarstkowej.

Nie zapominaj o kluczowej sprawie – nawet najlepsze czekany nie zastąpią… umiejętności. Zanim wybierzesz trudną górską trasę, powinieneś przejść solidne szkolenie z obsługi czekana. Chcesz zwiększyć swoje szanse na bezpieczne pokonywanie niebezpiecznych odcinków? Regularnie ćwicz techniki wspinaczki i hamowania pod okiem instruktora.

Komentarze