Sylwetki niektórych kombatantów i honorowych obywateli powiatu, którzy odeszli w ciągu ostatnich 12 miesięcy (listopad 2021 – październik 2022)

Por. Władysław Jan Rusiecki

Por. Władysław Jan Rusiecki, po długim i pracowitym życiu, odszedł na „wieczną wartę” 5 listopada 2021 r. Uważał, że najlepszym sposobem krzewienia pamięci historycznej jest współdziałanie z młodzieżą szkolną i jej bezpośredni kontakt ze środowiskiem kombatanckim

por. Władysław Rusiecki
ps. Szary 1920 – 2021
Żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego

Władysław Rusiecki urodził się 26 czerwca 1920 r. Jego rodzicami byli: Leokadia (z domu Muszyńska) i Feliks. Miał dwóch braci i siostrę. W 1925 r. wraz z rodziną zamieszkał w Legionowie, przy ul. Żeromskiego. Jego tata, który był kolejarzem, kupił 2 place i wybudował w Legionowie 2 domy. Młody Władysław poszedł w jego ślady i w czasie wojny również pracował na kolei. Przybrał pseudonim „Szary”. Jako uczestnik konspiracji Polskiego Państwa Podziem­nego został odpowiednio wyszkolony. Podczas Powstania Warszawskiego był żołnierzem (w stopniu kaprala) legio­nowskiego Plutonu 700. – czyli Oddziału Dywersji Bojowej 1 Rejonu „Brzozów” VII Obwodu „Obroża” Armii Krajowej. Brał udział w walkach na terenie Legionowa i okolic.
Po zakończeniu wojny Władysław został powołany, wbrew swej woli, do służby wojskowej i wcielony do Ludowego Wojska Polskiego. Zdezerterował, a następnie ukrywał się. W marcu 1947 r. zaryzykował i ujawnił się przed Komisją Amnestyjną w Warszawie. Amnestię uzyskał. Powrócił do Legionowa i podjął pracę w legionowskim PSS „Społem”. Jak wynika z dokumentów IPN (donos z 1952 r.), „miał negatywny stosunek do obecnej rzeczywistości”, co miało oznaczać, że żadnej współpracy z UB nie podjął. Po pewnym czasie uzyskał zatrudnienie w PKS Warszawa, gdzie pracował aż do emerytury.
Był bardzo aktywnym członkiem Koła nr 1 „Brzozów” Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Legionowie i członkiem Rady Kombatanckiej przy Urzędzie Dzielnicy Wola. Por. Rusiecki zgromadził i przekazał do Muzeum Historycznego w Legionowie wiele cennych informacji z okresu okupacji, przydatnych przy tworzeniu publikacji o działaniach oddziałów „Obroży” AK w okolicach Legionowa.
Otrzymał następujące odznaczenia: Warszawski Krzyż Powstańczy, Krzyż Armii Krajowej, Odznakę „Akcji Burza”, Odznakę Weterana Walk o Niepodległość, Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski OOP, Złotą Odznakę i Złotą Odznakę Honorową „Za zasługi dla województwa warszawskiego” oraz Złotą Odznakę „Za zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej”.

Płk Zdzisław Sokalski

Zdzisław Sokalski ukończył Szkołę Powszechną nr 2 w Legionowie, a następnie kontynuował naukę w przedwojennej Szkole Handlowej zredukowanej przez Niemców w czasie okupacji do rangi szkoły zawodowej (Handelsschule der Gemeinde Legionowo)

płk Zdzisław Sokalski
ps. Czarny 1928-2022
Harcerz Szarych Szeregów hufca „Rój-Tom” w Legionowie, spadochroniarz, kombatant, działacz społeczny, zasłużony dla Legionowa

W latach 1937-1939 należał do drużyny harcerskiej ZHP przy Szkole Powszechnej nr 2 w Legionowie. W konspiracji od grudnia 1943 roku – Szare Szeregi – drużyna im. Zawiszy Czarnego przy tajnym gimnazjum, wprowadzony przez drużynowego, żołnierza 710 plutonu, Jerzego Chlewickiego ps. Odrowąż. Przysięgę składał przed Jerzym Siwińskim ps. Dąb, dyrektorem tajnego gimnazjum przy Gminnej Szkole Handlowej w Legionowie, który był również Zastępcą Komendanta Kadry Obywatelskiej na terenie Legionowa oraz przed ks. Wacławem Szelenbaumem ps. Bonus, kapelanem 1 Rejonu „Marianowo – Brzozów”. Do zadań drużyny należało między innymi malowanie antyniemieckich haseł w ramach tzw. małego sabotażu, obserwacja i wystawianie tzw. czujek przed domami, w których odbywały się szkolenia wojskowe, sprzedaż „Nowego Kuriera Warszawskiego, kolportaż prasy konspiracyjnej – „Biuletynu Informacyjnego” i „Reduty”.
Zdzisław Sokalski przynależał do VII Obwód „Obroża” (powiat warszawski) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej – 1 Rejon „Brzozów” (Legionowo) – pluton łączników w 1. kompanii pod dowództwem st. sierż. Ludwika Majchrzaka ps. Komar w 1. Batalionie dowodzonym przez ppor. Bolesława Szymkiewicza „Znicza”, do 5.08.1944. Zdemobilizowany rozkazem mjr. Romana Kłoczkowskiego ps. Grosz.

Cezariusz Kalinowski

Cezariusz Kalinowski urodził się 24 sierpnia 1931 r. w Warszawie. W 1937 r. wraz z rodzicami osiedlił się w Legionowie. Naukę rozpoczął w Szkole Powszechnej nr 2. Jego wychowawczynią była Zofia Dietrich – żona płk Edwarda Dietricha (honorowy obywatel Legionowa, tytuł nadano: 26.07.1995 r.). Pułkownik przygotowywał go wraz z grupą chłopców do działania w Szarych Szeregach.

Cezariusz Kalinowski 1931 – 2022
Honorowy Obywatel Legionowa, samorządowiec, wieloletni prezes Towarzystwa Przyjaciół Legionowa

W 1944 r. został wywieziony do obozu koncentracyjnego Bremen-Osterort. Wyzwolony z obozu w maju 1945 r. przez wojska angielskie. Po powrocie do Legionowa na jesieni 1945 r. rozpoczął naukę w Państwowym Gimnazjum Mechaniczno-Kolejowym w Warszawie. W tym okresie wstąpił do harcerstwa. Został drużynowym 81WDH.
Ukończył studia wyższe na Politechnice w Leningradzie (dzisiejszy Sankt Petersburg) na Wydziale Budowy Maszyn Energetycznych -specjalność silniki okrętowe. W ramach praktyki dyplomowej pływał na statku Lewant na morzach Europy, Azji i Afryki.
We wrześniu 1958 r zaczął pracę w Biurze Projektów w Warszawie, gdzie pracował 45 lat do emerytury. Cezariusz Kalinowski jako kierownik pracowni projektowej dużo czasu poświęcał pracy zawodowej, projektując i nadzorując budowy na terenie całego kraju. Ma na swym koncie szereg patentów. Mimo obciążenia pracą zawodową, z wielkim oddaniem angażował się w pracę społeczną w Legionowie.
W1974 r. został radnym Miejskiej Rady Narodowej w Legionowie, potem od 1981r. jej Przewodniczącym. W wyborach do Rady Miasta, które odbyły się 27 maja 1990 r., startował z ramienia Komitetu Obywatelskiego „ Solidarność „, zdobył mandat radnego.
W roku 1981 związał się z Towarzystwem Przyjaciół Legionowa, w 1989 r. został jego prezesem, potem przez wiele lat pełnił funkcję wiceprezesa i ponownie w 2009 r. wybrany na prezesa pełni tę funkcję Działalność w TPL i praca zawodowa skłoniły go do rezygnacji z pracy w Samorządzie.
Był organizatorem 80-tej rocznicy 1. Polskiej Wyprawy Polarnej na Wyspę Niedźwiedzią, która wyruszyła z Legionowa pod kierownictwem inż. Czesława Centkiewicza. W ramach tych uroczystości Rada Miasta uchwaliła rok 2012 Rokiem Centkiewiczów i nadała Alinie i Czesławowi Centkiewiczom tytuły Honorowych Obywateli Miasta Legionowo. Na wniosek Bronislawy Romanowskiej-Mazur nadano mu tytuł Honorowego Prezesa TPL.
red

Gen Stanisław Mandykowski

Stanisław Mandykowski urodził się 4 listopada 1919 roku w Warszawie
W trakcie II wojny światowej brał udział w walkach na froncie. Jako ochotnik wziął udział w kampanii wrześniowej w 1939 roku z funkcją zastępcy dowódcy plutonu. Walczył w składzie 13. Dywizji Piechoty, która została rozbita przez siły pancerne 7 września. Jak wielu patriotów próbował przebijać się do Warszawy, ale po 17 września, czyli ataku Rosji Radzieckiej na Polskę, było to niemożliwe. W obliczu zagrożenia wzięciem do niewoli lub rozstrzelaniem rozformował oddział.

Gen.
Stanisław
Mandykowski
1919 – 2022
Honorowy generał brygady strzelców,
major Wojska
Polskiego

W 1942 roku został żołnierzem Armii Krajowej. W 1944 roku schwytano go i postawiono przed plutonem egzekucyjnym. Niemcy w ostatniej chwili postanowili zmienić wyrok. Dzięki temu ocalał, wykupiony z niewoli przez rodzinę i przyjaciół.
Był dwukrotnie internowany i aresztowany – przed referendum w 1946 roku i przed wyborami w 1947 roku. Represjonowany za czasów PRL. Przez dziesiątki lat pracował społecznie, w tym w stowarzyszeniach kombatanckich oraz w zakresie patriotycznej edukacji dzieci i młodzieży. Był wiceprezesem Światowego Prezydium Kombatantów w Warszawie, zastępcą generała Antoniego Heda-Szarego pseudonim Szary. Jak mówił o sobie: Z pochodzenia warszawiak – sercem legionowianin.
Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Batalionów Chłopskich, Krzyżem Partyzanckim, Medalem Wojska Polskiego za 1939 rok, Złotym Krzyżem Oficerskim I Klasy w 100. rocznicę powstania Polskich Drużyn Strzeleckich, Ryngrafem Matki Boskiej Częstochowskiej wręczonym w dniu zaprzysiężenia w Armii Krajowej. W maju 2013 roku został Honorowym Obywatelem Gminy Wieliszew.

ppor. Tadeusz Kuźma ps. „Kruk”

Tadeusz Kuźma urodził się 25 maja 1925 r. w Rembelszczyznie. Jego rodzice to Antoni Kuźma i Elżbieta z domu Szczur. Do Związku Walki Zbrojnej, przemianowanego na Armię Krajową, młodego Tadeusza wciągnęli nauczyciele z Nieporętu. Tam ukończył szkołę podoficerską

ppor. Tadeusz Kuźma
ps. Kruk 1925 – 2022
Żołnierz Armii Krajowej w I Rejonie Legionowo „Marianowo-Brzozów” VII Obwodu, uczestnik Powstania 1944

Był żołnierzem 1 drużyny, 2 plutonu, 8 kompanii, 3 Batalionu Armii Krajowej w Nieporęcie.
Podczas niemieckiej okupacji kilka razy brał udział w ochronie zrzutowiska w Olesinie i w Izabelinie. 1 sierpnia 1944 r. stawił się na żołnierskiej zbiórce w lesie pod Nieporętem. We wrześniu 1944 r. został wywieziony przez okupantów na roboty do Niemiec. Po zdobyciu tych terenów przez amerykańskie wojsko (kwiecień 1945), wstąpił do polskich kompanii wartowniczych pod amerykańskim dowództwem. W sierpniu 1945 r. zdecydował się na powrót do Polski.
Tadeusz Kuźma aktywnie działał w środowisku kombatanckim. Przyczynił się do odnowienia na cmentarzu parafialnym w Nieporęcie kwatery żołnierzy Armii Krajowej, rozstrzelanych przez Niemców w lesie nieporęckim, w sierpniu 1944 r. Był jednym z inicjatorów ustawienia przy Dębie Wolności w Nieporęcie – tablicy upamiętniającej wszystkich żołnierzy konspiracji akowskiej, poległych lub zaginionych w latach okupacji hitlerowskiej i prześladowań stalinowskich. Za swoją działalność konspiracyjną, społeczną i środowiskową został wielokrotnie odznaczony, awansowany do stopnia porucznika oraz otrzymał mundur wyjściowy oficera Wojska Polskiego. Pod koniec września 2020 r. ppor. Tadeusz Kuźma ps. „Kruk” otrzymał także odznaczenie pamiątkowe „Za zasługi dla ŚZŻAK”.

Komentarze