SPACERKIEM PO MIEŚCIE. Dworek Rycerski. Styl zakopiański w Legionowie

To budujący przykład wykorzystania zabytkowego budynku na szlachetny cel. Przedwojennych legionowskich willi nie trzeba burzyć, stanowią wszak element naszego dziedzictwa kulturowego. Określają też jeszcze charakter naszego miasta, który zanika

Dawna willa „Dworek Rycerski” jest jedną z najbardziej znanych budowli Legionowa. Zakupiona przez Konstantego Kamieńskiego w 1927 roku posesja – wpisana do Księgi Hipotecznej „Osiedle Jabłonna Legionowa II pod nazwą „Dworek Rycerski” – zajmowała dwie działki o numerach 438 i 439 ogólnej powierzchni 8427 metrów kwadratowych. Położona była niezwykle korzystnie, u zbiegu ulic: gen. Józefa Sowińskiego i Szosy Warszawskiej (dziś ul. Warszawska).
Willa wzniesiona została w roku 1928. Nieznane pozostaje nazwisko architekta. Zaprojektował on budynek parterowy z mieszkalnym poddaszem. Na parterze były trzy obszerne pokoje, kuchnia i korytarz z klatką schodowa i drewnianymi schodami do pomieszczeń na piętrze. Z korytarza na parterze prowadziły drzwi do łazienki. Z kuchni po kilku schodkach. można było zejść do piwniczki. Także z kuchni można było wejść do niewielkiej spiżarni, zwanej ówcześnie komórką.
Na zewnątrz willa nawiązywała do stylu zakopiańskiego, modnego wówczas w architekturze polskiej okresu dwudziestolecia międzywojennego. Elementem tej zakopiańskiej architektury były trójkątne szczyty drewniane z charakterystycznym słoneczkiem i promieniami. Ponadto trzy okna piętra miały dekorację w postaci półokrągłych i trójkątnych drewnianych zwieńczeń.
Po wojnie część pomieszczeń zajmowali lokatorzy umieszczeni przez gminę, a dopiero decyzją z roku 1961 budynek został wyłączony spod kwaterunku. Z opisu, jaki zachował się z tego okresu, wiadomo, że była to budowla parterowa ze ścianami fundamentowymi z cegły ceramicznej, drewnianymi stropami, dachem wielospadowym krytym czerwoną, ceramiczną dachówką, okiennicami wewnętrznymi i tynkowanymi ścianami wewnętrznymi i zewnętrznymi.
W rodzinie Konstantego Kamieńskiego posesja pozostawała do roku 1974. Wówczas to cała posesja została zakupiona pod budowę osiedla Jagiellońska. Zabytkowy dom wraz z niewielkim terenem wokół pozostawiono. Na reszcie posesji wzniesiono wielopiętrowe bloki.
W zabytkowym budynku umieszczono Zakład Pracy Chronionej Inwalidów. Po przeprowadzonym remoncie i adaptacji – w czerwcu 1991 roku – willa jest siedziba Domu Dziennego Pobytu. Codziennie kilkadziesiąt osób z terenu Legionowa korzysta z „Siedziby Rycerskiej” zbudowanej niegdyś przez Konstantego Kamieńskiego. Oby budynek służył jak najdłużej. Właśnie „Dworek Rycerski” jest przykładem, że zabytkowa willa może być wykorzystana na inny, szlachetny cel, niekoniecznie zaś zburzona.
Należy nam się kilka słów o postaci kapitana, później majora Konstantego Kamieńskiego. Urodzony w roku 1896 był zawodowym oficerem. W okresie wojny 1920 roku dowódca III Batalionu Aeronautycznego. W Legionowie był zastępcą dowódcy 2 Batalionu Balonowego. W roku 1934 przeniesiono go został do Torunia, gdzie objął stanowisko dowódcy I Batalionu Balonowego. Za swoja działalność otrzymał odznaczenia Krzyż Walecznych i Srebrny Krzyż Zasługi Rzeczypospolitej.

Tekst i rysunki:
Andrzej Zalewski
(28.02.1948 – 31.12.2016)
• miłośnik Legionowa i Mazowsza,
• historyk sztuki,
• b. Prezes TPL,
• długoletni współpracownik
tygodnika „Mazowieckie To i Owo”.

Komentarze