Z ALBUMU JÓZEFY IWASZKIEWICZÓWNY. O dawnej „Jedynce”

Grupa uczniów pielęgnuje ogródek szkolny od strony dzisiejszej ul. Zegrzyńskiej. Niektórzy są ubrani w mundurki 37. Drużyny Harcerskiej im. T. Kościuszki – działającej przy szkole

Pod koniec lat 20. na terenie Legionowa działała tylko jedna szkoła podstawowa (ówcześnie powszechna). Mieściła się w pocarskim budynku koszarowym nr X, który doskonale widać na zdjęciu z 1935 r. Dziś na tym miejscu – u zbiegu ulic Zegrzyńskiej i gen. T. Buka (d. ul. Koszarowa) tradycje oświatowe kontynuuje Przedszkole Miejskie nr 11 (ul. Zegrzyńska 9)

Budynek koszarowy na potrzeby szkoły przekazał w 1921 r. ówczesny dowódca 2. Pułku Wojsk Kolejowych płk Edmund Pedenkowski. Placówka zajmowała go aż do wybuchu wojny w 1939 r. Była wydzielona z zabudowy koszarowej. 15 marca 1921 r. organizację szkoły zatwierdziły władze oświatowe. Jej pierwszym kierownikiem mianowały Piotra Parola. 21 marca 1921 r. budynek szkoły poświęcił ks. biskup Stanisław Gall. Początkowo środki na jej utrzymanie zobowiązały się łożyć władze wojskowe, PKP oraz zarząd miejscowej Huty Szkła „Jabłonna”. W roku szkolnym 1921/1922 r. Siedmioklasowa Publiczna Szkoła Powszechna w Jabłonnie Legionowej liczyła 177 uczniów i 3 nauczycieli: Marię Grajnert, Piotra Parola i Edmunda Pedenkowskiego. W latach 20. obejmowała nauczaniem wszystkie dzieci z Legionowa i okolic. Sąsiadowała bezpośrednio z Wojskową Spółdzielnią Garnizonową oraz z hangarem 2. Batalionu Balonowego. Uczniowie na co dzień obserwowali wzloty balonów zaporowych „N”-„NN” i obserwacyjnych „BD”, które ze względu na obłe kształty nazywali „świnkami”.
Szkoła rozwijała się sukcesywnie. Przybywały nowe pracownie, m.in. w roku szkolnym 1927-1928 oddano pracownię robót ręcznych, a w roku następnym pracownię przyrodniczo-geograficzną i fizyczną. Na urządzenie szkoły i zaopatrzenie w odpowiednie pomoce naukowe pozyskiwano środki z przedstawień szkolnych organizowanych np. w kasynach garnizonowych oficerskim i podoficerskim. W 1934 r. uczniowie „jedynki” zakupili obligacje Pożyczki Narodowej na sumę 300 zł. W związku z bardzo dużą liczbą uczniów (w roku 1931/32 – 1135) Publiczna Szkoła Powszechna w Legionowie została podzielona. W 1932 r. dawnej szkole nadano nr 1, natomiast w tzw. Domu Ludowym przy ul. Jagiellońskiej władze oświatowe utworzyły Publiczną Szkołę Powszechną nr 2. Przeszli do niej uczniowie z terenu Przystanku. W roku 1934 wydzielono kolejną szkołę – nr 3.
Na prezentowanym zdjęciu zwraca uwagę grupa uczniów, którzy pielęgnują ogródek szkolny od strony dzisiejszej ul. Zegrzyńskiej. Niektórzy są ubrani w mundurki 37. Drużyny Harcerskiej im. T. Kościuszki – działającej przy szkole. W tle widać stalową konstrukcję szkolnego mostu kolejowego typu Roth-Wagner na poligonie. Do dziś między blokami 25 i 29 na Osiedlu Piaski zachował się betonowy przyczółek, na którym wspierało się przęsło tego mostu.
Jacek Szczepański

Komentarze