Oficerowie upamiętnieni Dębami Katyńskimi

W dniu 13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Z przedwojennego garnizonu Legionowo w ramach zbrodni Katyńskiej zginęło 46 oficerów i 3 policjantów. Są oni dziś uhonorowani Pomnikiem Katyńskim, mieszczącym się przy Parafii MB Fatimskiej. Z analizy wiemy, że na Wschodzie zginął co piąty oficer zawodowy i co dziesiąty oficer rezerwy z przedwojennego garnizonu Legionowo.

Szczegółową problematykę Pomnika i Zbrodni Katyńskiej zaprezentowaliśmy już dwukrotnie na łamach „To i Owo”. Tak wielka ofiara życia została w Legionowie dodatkowo upamiętniona posadzeniem 19 dębów pamięci w 2009 i 2010 r. Poniżej przedstawiamy krótkie biogramy oficerów, którym posadzono dęby jako wyraz wiecznej pamięci. Dęby posiadają certyfikaty z numerami ewidencyjnymi.

Pułkownik pilot i obserwator Julian Sielewicz – dowódca 2. Batalionu Balonowego w Legionowie, od 1934 r. Komendant Garnizonu Legionowo. Jeden z inicjatorów budowy kościoła garnizonowego przy ul. Orląt Lwowskich w Legionowie. Patron 1. Legionowskiego Batalionu Zaopatrzenia. Syn Adama i Eleonory z Malinowskich, ur. 20 marca 1892 r. w majątku Justynowo na Wileńszczyźnie. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej. Uczestnik I wojny światowej. W Wojsku Polskim od 1919 r. Uczestnik wojny 1920 r. i kampanii wrześniowej 1939 r. Odznaczony: Srebrny Krzyż Virtuti Militari, Medal Niepodległości, Order św. Anny 3. i 4. stopnia, Order św. Stanisława. Był kawalerem. Zamordowany w Katyniu w 1940 r. W Katyniu zginął również jego brat Leonard. (dąb posadzony w 2010 r. przy 1. Legionowskim Batalionie Zaopatrzenia 1. WDZ – w koszarach).

Płk Julian Sielewicz. Fot. ze zbiorów CAW.

Płk w stanie spoczynku obserwator Witold Markiewicz – były dowódca 2. Batalionu Aeronautycznego w Jabłonnie (1920–1922), współzałożyciel Towarzystwa Miłośników Osiedla Legionowo, ur. 14 kwietnia 1890 r. w Krasnosiółce na Podolu, s. Mariana i Malwiny z domu Lubienieckiej. Był żonaty z Ireną z domu Orthówną. Miał córkę Anielę i syna. Uczestnik I wojny światowej – w armii rosyjskiej oraz w I Korpusie Polskim gen. Dowbora–Muśnickiego. W 1915 r. ukończył Oficerska Szkołę Aeronautyczną w Petersburgu. W czasie wojny zestrzelił jeden niemiecki samolot oraz został zatruty gazami bojowymi. Studiował na politechnice Lwowskiej – dwa semestry w 1919 r. W WP od 1919 r., organizator jednostek balonowych WP. Uczestnik wojny 1920 r. i kampanii wrześniowej 1939 r. W 1925 r. pracował jako oficer łącznikowy dowództwa wojsk lotniczych w Państwowym Instytucie Meteorologicznym, Zginął w Katyniu w kwietniu 1940 r. Dąb pamięci jego imienia posadzono w Legionowie w grudniu 2009 r. przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 2.

Ppłk obserwator i pilot Kazimierz Wincenty Kraczkiewicz – zastępca dowódcy 2. Batalionu Balonowego, ur. 14 października 1894 r. w Tarnogrodzie, woj. lubelskie, s. Bogusława i Stefanii z Sariusz–Bielskich. Uczestnik I wojny światowej. W WP od 1919 r. Uczestnik wojny 1920 r. i kampanii wrześniowej 1939 r. Organizator szkolenia oficerów jednostek balonowych WP. Odznaczony Krzyżem Walecznych. Kawaler + Katyń (dąb pamięci posadzono w 2009 r. przy Szkole Podstawowej nr 7).

Mjr obserwator Bronisław Wacław Koblański – dowódca kompanii balonowej 2. Batalionu Balonowego, ur. 2 października 1906 r. w majątku Janówka k. Humania, s. Lucjana i Stefanii z Koryckich. W WP od 1926 r. Zdobywca III nagrody w sportowych międzynarodowych zawodach balonowych o Puchar Gordona Bennetta, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 r. +Katyń (dąb pamięci zasadzono w grudniu 2009 r. przy Gimnazjum nr 3 i Szkole Podstawowej nr 3).

Ppłk Zygmunt Leonard Zieliński – dowódca Oddziału Zapasowego 2. Batalionu Mostów Kolejowych, ur. 6 XI 1893 r. w Rawie Mazowieckiej, s. Stanisława i Marii z Kowalskich. Był żonaty z Honoratą z Gruszczyńskich, miał córkę Katarzynę. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej. W Wojsku Polskim od 1918 r., uczestnik wojny 1920 r. i kampanii wrześniowej 1939 r. Wyróżniony: Krzyż Niepodległości, Krzyż Walecznych, Srebrny Krzyż Zasługi +Katyń (dąb katyński posadzono w 2009 r. przy Szkole Podstawowej nr 4).

Mjr saperów Włodzimierz Lichacz – oficer techniczny 2. batalionu saperów kolejowych, ur. 15 IV 1905 r. w Jarosławiu. s. Stefana i Bronisławy z Fenców. W Wojsku Polskim od 1924 roku, uczestnik Kampanii Wrześniowej 1939 r., Przed wojną był organizatorem teatru amatorskiego przy Kasynie Wojskowym, współpracował między innymi z młodzieżą Szkoły Powszechnej nr 1 + Charków (dąb pamięci – Szkoła Podstawowa nr 1).

Kapitan saperów rezerwy Tadeusz Stanisław Suchorski – syn Feliksa i Heleny z Pikułów, ur. 29 stycznia 1905 r. w Przemyślanach. Oficer rezerwy 2. Batalionu Mostów Kolejowych w Legionowie. Jako urzędnik – mierniczy pracował w Zarządzie Miejskim w Bydgoszczy. Zginął w Charkowie w 1940 r. (dąb katyński jego imienia posadzono w 2010 r. przy Przedszkolu nr 6).

Kapitan rezerwy Czesław Ignacy Trębaczkiewicz – oficer 2. Batalionu Mostów Kolejowych w Legionowie. Syn Nikodema i Franciszki z Herlenów, ur. 1.07.1901 r. w Głodowie pow. słupecki. Absolwent Politechniki Lwowskiej. Uczestnik wojny 1920 r. Ukończył w 1920 r. Szkołę Podchorążych Rezerwy Saperów Kolejowych w Legionowie. Miał żonę Ludwikę i syna Krzysztofa. Zginął w Katyniu w 1940 r. (dąb katyński jego imienia posadzono w 2010 r. przy Przedszkolu nr 9).

Porucznik rezerwy Witold Aleksander Klarner – oficer rezerwy 2. Batalionu Mostów Kolejowych w Legionowie. Syn Alfonsa i Julii z Harabaszewskich, ur. 6 grudnia 1902 r. w Warszawie. Uczestnik wojny 1920 r. w 42. Pułku Piechoty. Absolwent Politechniki Warszawskiej i Szkoły Podchorążych Rezerwy Saperów Kolejowych w Legionowie. Współwłaściciel przedsiębiorstwa budowlanego. Był żonaty z Heleną z Gawińskich, miał córkę Magdalenę. Zginął w Katyniu w 1940 r. (dąb katyński jego imienia posadzono w 2010 r. przy Przedszkolu nr 7).

Porucznik rezerwy Marian Pociej – oficer rezerwy 2. Batalionu Mostów Kolejowych w Legionowie. Syn Józefa. ur. 24 grudnia 1898 r. w Grybowie w województwie krakowskim. Inżynier, absolwent Politechniki Lwowskiej. Przed wojną pracował jako akwizytor Górniczego Towarzystwa Górniczego. Zginął w Katyniu w 1940 r. (dąb katyński jego imienia posadzono w 2010 r. przy Przedszkolu nr 2).

Kapitan saperów rezerwy Stanisław Stefan Kowalski – oficer rezerwy w 2. Batalionie Mostów Kolejowych w Legionowie. Syn Jakuba i Heleny z Szymańskich, ur. 1 września 1897 r. w Klucznikowcach, powiat oświęcimski. Wstąpił ochotniczo do wojska w 1918 r., uczestnik wojny 1920 r. Do 1939 r. pracował jako urzędnik bankowy. Zginął w Charkowie w 1940 r. (dąb katyński jego imienia posadzono w 2010 r. przy Przedszkolu nr 11).
Kapitan saperów rezerwy Olgierd Grzymała–Grzymałowski – oficer rezerwy w 2. Batalionie Mostów Kolejowych. Syn Eliasza i Zofii z Radłowskich, ur. 23 września 1899 r. w Odessie. W 1939 r. uczestnik obrony Lwowa. Do 1939 r. pracował jako inżynier–rolnik, szef wydziału w Zakładach „H. Cegielski SA” w Poznaniu. Zginał w Charkowie w 1940 r. (dąb katyński jego imienia posadzono w 2010 r. przy Przedszkolu nr 10).

Kapitan rezerwy Czesław Tan – oficer rezerwy w 2. Batalionie Mostów Kolejowych w Legionowie. Syn Teodora i Cecylii z Domańskich, ur. 29 lipca 1897 r. w Warszawie. Absolwent Politechniki Warszawskiej. Pracownik radiostacji Polskiego radia w Raszynie. Żonaty z Kazimierą Jachimską. Zginął w Katyniu w 1940 r. (dąb katyński jego imienia posadzono w 2010 r. przy Przedszkolu nr 1).

Tak wielka ofiara życia została w Legionowie upamiętniona m.in. posadzeniem 19 dębów pamięci w 2009 i 2010 r. Poniżej przedstawiamy dalszy ciąg krótkich biogramów oficerów, którym posadzono dęby jako wyraz wiecznej pamięci. Dęby posiadają certyfikaty z numerami ewidencyjnymi.

Kapitan rezerwy Józef Franciszek Sobocki – oficer rezerwy w 2. Batalionie Mostów kolejowych w Legionowie. Syn Nikodema i Marii z Floręckich , ur. 29.01 1892 w Ręcznie k. Piotrkowa Trybunalskiego. Absolwent Szkoły Techniczno – Przemysłowej w Łodzi. Żonaty z Janiną Sawicka, miał córki Alicję i Wiesławę i syna Bogusława. Zginął w Katyniu w 1940 r.(dąb katyński jego imienia posadzono w 2010 r. przy Przedszkolu nr 5).

Podporucznik rezerwy saperów Alfred Niwiński – (1900–1940)–syn Józefa i Almy Marii z Foków, ur. 28 XI 1900 r. w Białymstoku. Ochotnik do Wojska Polskiego w 1920 r.– uczestnik wojny 1920 r. Absolwent Państwowego Gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Białymstoku które ukończył w 1921 r. Odbył przeszkolenie w Batalionie Szkolnym Saperów Kolejowych w Jabłonnie (Legionowo). W 1932 r. ukończył filologię polską na Uniwersytecie Wileńskim. Nauczyciel w Gimnazjum im. Romualda Traugutta w Brześciu nad Bugiem. Mianowany ppor. rez. 1.01.1933 r. z przydziałem służbowym do 2. Batalionu Mostów Kolejowych w Legionowie, gdzie odbywał ćwiczenia rezerwy. Działacz i instruktor Związku Harcerstwa Polskiego. Uczestnik kampanii wrześniowej. Zamordowany wiosną 1940 r. w Charkowie. (dąb katyński posadzono w 2010 r. przy Przedszkolu nr 12).

Porucznik rezerwy saperów Eugeniusz Wacław Grzeliński – (1905–1940) syn Henryka i Bronisławy z Zychów, ur. 28 IX 1905 r. w Warszawie. Absolwent znanej warszawskiej szkoły technicznej Wawelberga i Rotwanda oraz Uniwersytetu w Tuluzie we Francji. Ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Saperów w 1931 r.. Mianowany ppor. rez 1.01.1933 r. z przydziałem służbowym do 2. Batalionu Mostów Kolejowych w Legionowie, gdzie odbywał ćwiczenia rezerwy. Mieszkał w Warszawie. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 r. Zamordowany wiosną 1940 w Katyniu. (dąb katyński jego imienia posadzono w 2010 r. przy Przedszkolu nr 3).

Podpułkownik artylerii Zdzisław Szulczewski – dowódca 1. Dywizjonu Pociągów Pancernych w Legionowie Syn Władysława i Ignacji z Bazalików, ur.31.10.1896 r. w Krobii, pow. gostyński. W 1918 r. żołnierz „Błękitnej Armii”” gen. Hallera we Francji. Od 1919 r. instruktor artylerii na kursach w Rembertowie. Absolwent Szkoły Podchorążych Artylerii. Uczestnik wojny 1920 r. w szeregach 17. Pułku Artylerii Polowej w którym służył do 1931 r. Od 1931 r. służył w 1. Dywizjonie Pociągów Pancernych w Legionowie jako dowódca pociągu pancernego nr. 2 a w 1939 r. pełnił obowiązki dowódcy 1. Dywizjonu Pociągów Pancernych. Mieszkał w koszarach legionowskich na Kozłówce. W walkach wrześniowych dotarł w okolice Lwowa. Zginął w Charkowie w 1940 r. Odznaczony srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Dziesięciolecia, Medalem za Wojnę (dąb katyński jego imienia został posadzony przy Pomniku Legionowskich Ofiar Zbrodni Katyńskiej w dniu 3 maja 2010).

Major artylerii Ludwik Pieńkowski – kwatermistrz 1. Dywizjonu Pociągów Pancernych, ur. 8.VI 1895 r. w Warszawie, s. Kazimierza i Walerii z Mikulskich. Uczestnik I wojny światowej w armii carskiej. W WP od 1919 r. Uczestnik wojny 1920 r. i kampanii wrześniowej 1939 r. Wyróżniony: Srebrny Krzyż Zasługi, Medal Niepodległości 1918–1921, Medal 10 – lecia. Zamordowany w Charkowie. Był żonaty. Mieszkał w Legionowie na Bukowcu przy ul. Słonecznej 19. Syn Tadeusz, jeden z ostatnich żyjących do dziś świadków Zbrodni Katyńskiej był świadkiem aresztowania ojca przez NKWD w dniu 19 września w m. Bursztyn koło Lwowa (dąb pamięci posadzony w 2009 r. przy Zespole Szkół na Piaskach, który mieści się obecnie na dawnym poligonie 1. dywizjonu).

Major broni pancernych Kazimierz Majewski – dowódca Pociągu Pancernego nr 12 „Poznańczyk” w 1. Dywizjonie Pociągów Pancernych, ur. 2 II 1902 w Grzegorzewie, pow. kolski, s. Ludwika i Feliksy z Góralskich. Uczestnik wojny 1920 r. i kampanii wrześniowej. 1939 r. + Charków (dąb pamięci posadzony w Legionowie przy Szkole Podstawowej nr 2).

mjr br. Kazimierz Majewski. Fot. ze zbiorów Muzeum Katyńskiego.

Opracowanie biogramów było możliwe dzięki materiałom zgromadzonym w Muzeum Historycznym w Legionowie a pozyskanym z Centralnego Archiwum Wojskowego, Muzeum Katyńskiego i od osób prywatnych – członków Rodzin Katyńskich.

Biogramy wszystkich legionowskich oficerów i policjantów spoczywających dziś na Cmentarzach Wojennych w Katyniu, Charkowie i Miednoje zostaną zaprezentowane w artykule, który ukaże się w tegorocznej edycji Rocznik Legionowskiego.

Erazm Domański – Prezes Towarzystwa Przyjaciół Legionowa

Fot. o.ga

Komentarze